Toàn bộ vốn liếng họ dồn cả vào ao tôm, nhưng chỉ một cơn bão đã cuốn phăng tất cả.
Do ảnh hưởng của bão số 10 kết hợp mưa lớn kéo dài, nhiều sông suối trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa dâng cao, gây ngập sâu diện rộng. Toàn tỉnh đã có 14.891 nhà dân bị ngập nước, nhiều khu dân cư bị chia cắt, cô lập tạm thời. Toàn tỉnh có 5 người tử vong do cây đổ, sập nhà và lật thuyền; 6 người khác bị thương đang được điều trị tại các cơ sở y tế. Ngành nông nghiệp chịu ảnh hưởng nặng nề với hơn 6.200 ha lúa, 4.200 ha hoa màu, gần 2.200 ha cây lâm nghiệp và hàng trăm ha cây ăn quả bị ngập úng, đổ gãy… Nhiều nông dân, đặc biệt là người nuôi trồng thủy sản Thanh Hóa trắng tay chỉ sau một đêm bão số 10 đổ bộ.
Không kịp trở tay
Hôm trước, có người đến thăm trại tôm, ngỏ ý trả anh Trần Văn Quân (Hoằng Thanh, Thanh Hóa) 37 triệu đồng cho đống thiết bị nuôi tôm bị ngập nước, nhưng anh lắc đầu. Số tiền ấy cũng chỉ như muối bỏ bể, chẳng thể nào bù đắp nổi những mất mát sau bão số 10.
Bão qua đi, người đàn ông ấy vẫn đứng chôn chân giữa khoảng trời xám nặng, đôi mắt dõi về phía ao tôm vừa tan hoang sau bão, không nói thành lời. Ngoài khơi, sóng biển vẫn dồn dập, táp mạnh vào những khối bê tông vừa bị vỡ nát sau bão số 10.
Anh Quân chỉ tay về phía xa như đang cố ước lượng con nước dâng. Chưa bao giờ trong đời, người đàn ông ấy chứng kiến biển hung dữ đến thế: “Trước đây, mực nước còn cách bờ cả cây số, nhưng vài năm nay, biển xâm thực khiến việc làm ăn khó khăn trăm bề. Trận bão này, sóng biển cao hơn 3-4 m tràn liên tục vào bờ. Giữ được mạng sống là may rồi, nói gì đến chuyện cứu ao tôm”.
Sau cơn bão, toàn bộ khu vực ao tôm chỉ còn lại cảnh hoang tàn. Nhiều đoạn bê tông vỡ nát, gạch đá chất đống lẫn trong nước đục ngầu. Dây thép, bê tông, cọc gỗ bật tung, nằm ngổn ngang như bãi phế liệu, để mặc từng con sóng nối nhau tràn thẳng vào trong, cuốn phăng tất cả ra biển.
Cách đây chưa lâu, cơn bão số 5 đã quét sạch hơn 4.000 m² ao nuôi của anh trong một đêm biển động. Người đàn ông ấy, dù sức cùng lực kiệt, vẫn cố bám víu vào vài ao nuôi còn sót lại ở phía trong để dựng lại cơ nghiệp. Anh gom góp chút vốn liếng, vay mượn anh em họ hàng và ngân hàng, dồn hết hy vọng vào lứa tôm mới, mong có thể gỡ gạc phần nào thiệt hại và tái đầu tư cho vụ sau. Thế nhưng, khi tôm mới chỉ được 40 ngày tuổi, chưa kịp lớn, anh đã buộc phải thu hoạch non, bán vội cho thương lái với giá rẻ để chống bão số 10.
Anh Quân ngồi thẫn thờ bên ao tôm, đôi mắt đỏ ngầu, giọng nghẹn lại: “Cả gia đình chỉ trông chờ vào ao tôm, giờ mất trắng cả rồi. Bao công sức, vốn liếng, công sức, cả hy vọng đều theo sóng mà đi hết. Không biết rồi còn gượng dậy được nữa không, chỉ thấy mình đã hết hy vọng”.
Ông Trần Văn Sơn, anh họ của anh Quân và cũng là người gắn bó với khu nuôi tôm nhiều năm, ngồi bệt bên mảng tường trống, ánh mắt thất thần, lặng lẽ nhìn đống đổ nát, chẳng biết phải bắt đầu lại từ đâu. Còn vợ anh Quân động viên chồng: “Người ta còn phải bán cả đất hương hỏa để theo nghề, anh đừng lo”. Nhưng khi bão tan, nhìn khu nuôi tan hoang, nước ngập bờ, tôm trôi mất dạng, vợ anh chỉ còn biết đứng lặng, lắc đầu ngán ngẩm…
Giữa đống đổ nát, anh Quân ngồi lặng bên bờ, mắt nhìn xa xăm. Biển vẫn dậy sóng và trong tiếng sóng ấy, người đàn ông ấy chỉ còn biết nén nỗi đau mà nhủ thầm: “Thua keo này, có lẽ cũng chẳng còn keo khác”.
Được biết, hơn chục năm trước, anh Quân gom góp toàn bộ vốn liếng, vay mượn thêm để mua hơn 7.000 m² đất ven biển Hoằng Thanh, nuôi giấc mơ đổi đời từ tôm thẻ chân trắng. Thế nhưng, giấc mơ ấy giờ chao đảo giữa phong ba. Giờ đây, trên vai anh vẫn oằn nặng khoản nợ 2,7 tỷ đồng chưa biết đến khi nào mới trả được.
Không còn đường lui
Anh Trương Văn Điệp, ở xã Hoằng Thanh (Thanh Hóa), gom góp từng đồng, vay mượn khắp nơi, dồn hết vốn liếng hơn 2 tỷ đồng để dựng nên hệ thống ao nuôi tôm thẻ chân trắng nơi vùng cát ven biển cách đây chưa lâu. Giấc mơ đổi đời vừa kịp nhen lên, mẻ tôm giống đầu tiên mới thả được 10 ngày thì bão số 5 ập đến, quét sạch toàn bộ cơ ngơi, khiến anh mất trắng toàn bộ vốn liếng.
Không cam chịu thất bại, anh tiếp tục vay thêm 500 triệu đồng để dựng lại đầm, sửa hệ thống sục khí, làm lại ao, chuẩn bị thả giống mới với hy vọng gượng dậy sau cơn hoạn nạn. Thế nhưng, chưa kịp bắt tay vào vụ nuôi, bão số 10 lại ập đến, dữ dội hơn, tàn khốc hơn, cuốn đi tất cả tài sản, công sức và niềm tin của người nông dân.
“Hơn 1 tháng trời, hầu như anh em thay phiên nhau làm ngày, làm đêm ngoài đầm chỉ mong kịp thời vụ. Nhưng người tính không bằng trời tính. Không ai nghĩ bão số 5 vừa qua, bão số 10 lại đổ bộ. Mấy anh em làm quần quật cả ngày cả đêm để nhanh thả tôm vụ đông nhưng ông trời không thương. Chỉ sau một đêm, tất cả đều tan hoang”, anh Điệp nói, giọng nghẹn lại.
Dọc khu nuôi, hàng chục ao tôm hoang tàn không khác gì bị bỏ bom. Khu nuôi tôm của anh Điệp nằm sát mép biển, được bao quanh bởi con đê dài hơn một cây số. Lớp bê tông cốt thép tưởng chừng vững chãi, vậy cũng không thể chống đỡ trước sức gió giật và những con sóng cuộn dữ cao quá đầu người liên tiếp ập vào bờ. Cả cơ nghiệp vun đắp bằng mồ hôi, công sức của người nông dân nay chỉ còn là bãi bùn ngập mặn.
Mất trắng sau một đêm, anh Điệp vẫn không tin đó là sự thật. Người đàn ông đứng lặng hồi lâu, mắt đỏ hoe, rồi lại tự nhủ phải đứng dậy: “Không còn đường lùi nữa… phải vay để làm lại, không làm thì vỡ nợ. Sổ đỏ của gia đình tôi đã cắm ngân hàng rồi. Giờ chỉ biết nhờ người thân cầm cố thêm để có chút vốn mà dựng lại cơ nghiệp”.
Biển vẫn mặn, từng đợt sóng nối nhau dồn dập vào bờ không ngớt. Trong ánh chiều loang lổ, những người nông dân đứng lặng giữa khoảng không gian trống rỗng, mắt dõi về chân trời rộng lớn – nơi sóng biển vừa nhấn chìm bao hy vọng và công sức họ dồn vào đầm tôm.
Theo báo cáo của tỉnh Thanh Hóa, bão số 10 đã gây thiệt hại nặng nề cho ngành thủy sản với 4.102 ha nuôi trồng thủy, hải sản bị hư hỏng, trong đó 23 tấn cá bị tràn và mất trắng. Hàng loạt giống thủy sản cũng chịu thiệt hại nặng, gồm 2,3 triệu con tôm giống. Về phương tiện thủy sản, 72 thuyền và bè mảng bị chìm hoặc hư hỏng, bao gồm 8 tàu thuyền và 64 bè mảng, trong khi khoảng 7 km bờ bao nuôi trồng bị sạt lở, phá vỡ các công trình bảo vệ ao, đầm.
Quốc Toản (Nông Nghiệp Việt Nam)
