Cụ thể, XK cá ngừ của Việt Nam sang Trung Đông có xu hướng tăng trong 4 năm trở lại đây. Kim ngạch XK sang khối thị trường này đã tăng từ 83 triệu USD năm 2021 lên 113 triệu USD vào năm 2024, tăng 35%. Mặc dù những bất ổn về địa chính trị đã tác động đến XK cá ngừ sang thị trường này trong thời gian qua, nhưng khối thị trường Trung Đông vẫn được đánh giá cao về tiềm năng XK cá ngừ sang thị trường này.
XK cá ngừ sang các thị trường Halal khác như Malaysia hay Brunei cũng đang tăng lần lượt 36% và 24% trong năm 2024.
Hiện nay, hơn 2 tỷ người Hồi giáo sinh sống tại 112 quốc gia và vùng lãnh thổ, chiếm 25% dân số thế giới, tập trung đông ở khu vực châu Á (62%), đặc biệt trong khối ASEAN. Khu vực châu Á – Thái Bình Dương, nơi có dân số Hồi giáo lớn nhất thế giới, tiêu thụ hơn 63% sản phẩm Halal toàn cầu, trở thành trung tâm của thị trường năng động này. Với vị trí chiến lược, Việt Nam được đánh giá là cửa ngõ quan trọng để thâm nhập thị trường rộng lớn này.
Mới đây, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính yêu cầu Bộ Công Thương, Bộ Ngoại giao nghiên cứu thông tin tại Báo cáo của Cổng Thông tin điện tử Chính phủ để xây dựng kế hoạch thúc đẩy xuất khẩu thực phẩm Halal.
Các quy chuẩn Halal nghiêm ngặt, hệ thống chứng nhận phức tạp cũng là thách thức không nhỏ đối với doanh nghiệp. Để hàng hóa Việt Nam dễ dàng tiếp cận thị trường này, Phụ trách Thương vụ Việt Nam tại Các tiểu vương quốc Ả Rập thống nhất (UAE) khuyến cáo, Việt Nam cần hoàn thiện hệ thống pháp lý về Halal, bao gồm việc xây dựng các tiêu chuẩn quốc gia và quy trình chứng nhận phù hợp với yêu cầu quốc tế. Đồng thời, tăng cường hợp tác trong lĩnh vực Halal giữa Việt Nam và UAE, đặc biệt là hoạt động cấp giấy chứng nhận theo tiêu chuẩn Halal của UAE. Dự báo, các sản phẩm Halal của Việt Nam sẽ phải đối mặt với sự cạnh tranh gay gắt với các sản phẩm cùng loại đến từ các quốc gia đã có nhiều năm kinh nghiệm và uy tín trong lĩnh vực này.
Vì vậy, Việt Nam cần có chính sách hỗ trợ cụ thể, bao gồm ưu tiên nguồn lực ngân sách cho sản xuất và cấp chứng nhận, đẩy mạnh xúc tiến thương mại và đào tạo nhân lực chuyên trách về Halal. Đồng thời, cần có các tổ chức trung gian uy tín giúp doanh nghiệp trong quá trình chứng nhận và tuân thủ quy định tại các thị trường xuất khẩu. Về vấn đề này, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính yêu cầu Bộ Công Thương, Bộ Ngoại giao theo chức năng, nhiệm vụ được giao nghiên cứu các thông tin trên để xây dựng kế hoạch thúc đẩy xuất khẩu thực phẩm Halal.
Theo đó đây sẽ là cơ hội cho các DN cá ngừ Việt Nam mở rộng thị trường XK trong bối cảnh XK sang các thị trường lớn như Mỹ, EU gặp khó khăn.
Nguyễn Hà – Nguồn báo Vasep
