Đến năm 2025, bệnh TPD đã trở nên quen thuộc với những người nuôi tôm, gây ra thiệt hại đáng kể cho ngành nuôi tôm không chỉ về mặt kinh tế mà còn làm suy giảm chất lượng tôm giống, dẫn đến nhiều hệ lụy cho các trại nuôi. Bài viết dưới đây từ Nano Việt Nam sẽ đi sâu vào phân tích bệnh TPD, nguyên nhân gây ra bệnh, các dấu hiệu nhận biết cũng như các biện pháp điều trị và phòng ngừa hiệu quả.
Bệnh TPD là gì?
Bệnh TPD đã được phát hiện tại một số trại nuôi tôm ở các tỉnh Quảng Đông và Quảng Tây của Trung Quốc từ tháng 3 năm 2020. Bệnh này đã nhanh chóng lan rộng sang các tỉnh phía Bắc của Trung Quốc thông qua các ấu trùng.
Với tốc độ lây lan nhanh chóng, TPD đang trở thành mối lo ngại lớn cho nhiều hộ nuôi tôm. Đặc điểm nhận diện của bệnh bao gồm dạ dày trống rỗng, gan tụy nhạt màu hoặc trong suốt, dễ dàng nhìn thấy qua nước, và tôm có thể chết hơn 90% chỉ sau 24 – 48 giờ kể từ khi phát hiện bệnh, do đó nó còn được gọi là tôm thủy tinh.
Mặc dù bệnh chỉ mới xuất hiện tại Việt Nam vào cuối năm 2023, nhưng đã gây ra nhiều khó khăn cho các hộ nuôi tôm. Bệnh được ghi nhận xuất hiện chủ yếu tại các tỉnh thuộc vùng đồng bằng sông Cửu Long như Bạc Liêu, Sóc Trăng, Cà Mau, Trà Vinh, Bến Tre,… với tốc độ lây lan nhanh và gây thiệt hại đáng kể về mặt kinh tế.
Nguyên nhân và dấu hiệu nhận biết khi tôm giống nhiễm bệnh TPD
Nguyên nhân tôm giống bị nhiễm bệnh TPD?
Tác nhân gây bệnh TPD được xác định là vi khuẩn Vibrio parahaemolyticus. Loại vi khuẩn này có thể gây bệnh cho nhiều loài thủy sản khác nhau như tôm, cá, cua, sò, ốc,…
Vi khuẩn Vibrio parahaemolyticus có khả năng tồn tại trong nhiều môi trường khác nhau như nước biển, nước ngọt, đất, thức ăn,… Tuy nhiên, điều kiện lý tưởng để vi khuẩn phát triển mạnh là môi trường nước biển với nhiệt độ từ 25 – 30oC và độ mặn từ 15 – 35%.
Dấu hiệu nhận biết tôm giống nhiễm bệnh TPD
Việc phát hiện sớm các triệu chứng sẽ hỗ trợ người nuôi tôm trong việc thực hiện các biện pháp phòng ngừa và điều trị kịp thời, từ đó giảm thiểu tổn thất cho ao nuôi. Một số triệu chứng mà bà con có thể quan sát và nhận diện bao gồm:
- Cơ thể mờ đục: Tôm mắc bệnh TPD thường có cơ thể trở nên mờ đục, gan tụy có màu nhạt dần và chuyển sang màu trắng hoặc không màu. Do cơ thể trở nên trong suốt và mờ đi, bệnh này còn được gọi là ấu trùng thủy tinh hoặc ấu trùng trong suốt.
- Giảm sắc tố: Tôm giống bị nhiễm bệnh sẽ có màu sắc nhợt nhạt, không còn giữ được sắc tố như bình thường.
- Giảm hoạt động: Tôm bị bệnh TPD thường có biểu hiện lờ đờ, ít di chuyển và bơi chậm hơn so với những con tôm khỏe mạnh.
- Tỷ lệ chết cao: Một trong những dấu hiệu dễ nhận thấy nhất là tỷ lệ chết cao và bất thường trong đàn tôm giống. Bệnh TPD có khả năng gây ra tình trạng chết hàng loạt nếu không được phát hiện và xử lý kịp thời.
Biện pháp điều trị và phòng ngừa tôm giống nhiễm bệnh TPD
Việc áp dụng các biện pháp phòng ngừa sẽ giúp người nuôi tôm giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh TPD, đồng thời đảm bảo hiệu quả kinh tế và chất lượng tôm nuôi. Nano Việt Nam khuyến nghị bà con nên chủ động thực hiện các biện pháp phòng chống bệnh như sau:
- Trước khi thả nuôi, cần lựa chọn tôm giống khỏe mạnh, không mang mầm bệnh. Nên mua giống từ các cơ sở sản xuất uy tín và đã được kiểm dịch đầy đủ, ưu tiên chọn tôm post lớn (PL ≥12).
- Sử dụng Nano Copper Pro với liều 1 lít / 1000m3 nước để diệt khuẩn cho ao nuôi phòng ngừa TPD trên tôm. Với kích thước các hạt nano đồng siêu nhỏ sẽ giúp các hạt dễ dàng tiếp cận và tiêu diệt TPD hiệu quả. Điều này giúp bảo vệ tôm giống khỏi sự lây lan và bảo vệ tôm giống một cách triệt để.
- Thường xuyên theo dõi sức khỏe của tôm (gan, ruột) sau khi thả nuôi, chú ý quan sát kỹ để kịp thời phát hiện các loại bệnh và có phương án điều trị phù hợp.
- Hạn chế thay nước và tránh gây sốc cho tôm trong giai đoạn đầu (0-20 ngày) để tôm phát triển ổn định.
- Khoảng 2-3 ngày sau khi thả nuôi, nên tiến hành kiểm tra mật độ vi khuẩn Vibrio và thực hiện xét nghiệm kháng sinh để có phác đồ điều trị hiệu quả khi phát hiện bệnh.
- Cần tạo màu tảo trước khi thả nuôi, tốt nhất là sử dụng vi sinh để tạo màu tảo, thả ương tôm với mật độ hợp lý và duy trì mực nước ở mức cao nhất có thể, đồng thời cân bằng các khoáng chất trong nước.
- Đặc biệt trong giai đoạn 0-20 ngày, bà con nên định kỳ bổ sung các sản phẩm tăng cường miễn dịch và sức đề kháng cho tôm. Nên thực hiện diệt khuẩn ao nuôi định kỳ 5-7 ngày/lần sau khi thả giống và bổ sung men vi sinh Nan Bacillus với liều cao để kiểm soát vi khuẩn Vibrio.
Hiện tại, mặc dù các trại giống thường khuyến nghị nên loại bỏ tôm khi phát hiện nhiễm bệnh TPD ngay sau khi thả vào ao nuôi, nhưng nhiều người nuôi có kinh nghiệm lâu năm vẫn áp dụng các phương pháp áp dụng phòng trị theo quy trình nano từng khẩu để cứu vãn đàn tôm.
Chuẩn bị kỹ lưỡng các bước để phòng ngừa bệnh và điều trị tôm giống
Những biện pháp cần thực hiện một cách kỹ lưỡng. Khi tôm đã nhiễm bệnh, cần nhanh chóng phục hồi gan tụy của tôm giống với sản phẩm Nano Thảo Dược Gan liều 1 lít / 1000m3 để giúp tôm nuôi vượt qua tình trạng bệnh.
Dưới đây là một số bí quyết từ những người nuôi về việc điều trị bệnh TPD mà bà con có thể tham khảo:
- Chuẩn bị nước cẩn thận: Quá trình xử lý nước cần thực hiện một cách chậm rãi, chắc chắn và tuân thủ đúng quy trình. Thời gian chuẩn bị nên kéo dài từ 7-9 ngày trước khi thả tôm, không nên hấp tấp. Mặc dù tôm nhiễm TPD có thể không biểu hiện rõ ràng tại trại giống do môi trường tốt. Nhưng khi ra ao nuôi, nếu môi trường không thuận lợi, tôm nuôi sẽ chưa gặp rủi ro. Trong mùa nắng nóng, ao nuôi cần có mái che để giảm thiểu ánh sáng trực tiếp.
- Chăm sóc đặc biệt cho tôm mới thả: Bệnh TPD thường xuất hiện trong vòng 5 ngày đầu tiên, vì vậy tôm mới thả cần được chăm sóc đặc biệt. Đừng quên bổ sung vitamin chất lượng vào nước ao tôm, đồng thời áp dụng phương pháp thả tôm ít gây sốc nhất.
- Xử lý khi TPD vẫn xảy ra: Nếu tôm vẫn mắc bệnh mặc dù đã chuẩn bị tốt nguyên nhân có thể do đáy ao bẩn hoặc nước kém chất lượng thì cần tạt Nano Copper Pro với liều 1 lít / 1000m3 để đảm bảo ao sạch sẽ và nước có chất lượng tốt.
- Phản ứng khi tôm mắc bệnh: Trong trường hợp tất cả các yếu tố môi trường đều thuận lợi nhưng tôm vẫn bị bệnh, người nuôi không nên vội vàng sử dụng thuốc ngay lập tức. Cần bình tĩnh xem xét và phân tích các yếu tố gần đây. Thay nước mới và tiến hành kiểm tra kỹ lưỡng trước khi thực hiện các biện pháp tiếp theo. Nếu phát hiện tình trạng không ổn định, cần dừng lại và xử lý lại để đảm bảo tuân thủ đúng quy trình.
- Phát hiện sớm bệnh TPD: Theo dõi chặt chẽ các dấu hiệu như gan tôm co nhỏ và sự thay đổi màu sắc của tôm. Quản lý nghiêm ngặt để phát hiện sớm và ngăn chặn bệnh phát triển nhanh chóng. Khi nhận thấy chỉ khoảng 5% gan tôm co lại và màu sắc có sự khác biệt nhẹ, nguy cơ đã ở mức cao.
…..
Minh – Nano Vietnam Technology
