Từ lợi thế diện tích mặt nước phong phú, thời gian qua, TP. Hà Nội đẩy mạnh nuôi trồng thủy sản theo hướng hàng hóa chất lượng cao, góp phần nâng cao thu nhập cho nông dân và tạo động lực mới cho phát triển kinh tế nông thôn.
Hà Nội sở hữu hơn 30.000 ha mặt nước có khả năng nuôi trồng thủy sản, tạo điều kiện thuận lợi để phát triển ngành theo hướng hàng hóa chất lượng cao. Những năm gần đây, nhiều hộ dân và hợp tác xã đã chuyển đổi từ phương thức nuôi truyền thống sang nuôi thâm canh, ứng dụng công nghệ sinh học, VietGAP và các mô hình nuôi liên kết chuỗi giá trị.
Nhờ đó, sản lượng và chất lượng thủy sản ngày càng được nâng lên, nhiều sản phẩm cá rô phi, cá lăng, tôm càng xanh, cá chép… đã khẳng định được vị thế trên thị trường, mang lại thu nhập ổn định cho người dân. Ngoài ra, thành phố cũng chú trọng công tác quy hoạch vùng nuôi, kiểm soát chất lượng con giống, môi trường nước, đồng thời mở rộng kênh tiêu thụ, kết nối sản phẩm thủy sản với hệ thống siêu thị, chợ đầu mối và các tỉnh lân cận. P
Phát triển nuôi trồng thủy sản không chỉ giúp khai thác hiệu quả quỹ đất, mặt nước, mà còn góp phần đa dạng hóa ngành hàng, nâng cao đời sống cho nông dân, hướng tới nền nông nghiệp đô thị xanh sạch. Đây được coi là hướng đi căn cơ, lâu dài để Hà Nội vừa đảm bảo an ninh lương thực, vừa tạo giá trị kinh tế lâu dài.
Đơn cử là việc thả cá tái tạo nguồn lợi thủy sản là hoạt động thường niên được Sở Nông nghiệp và Môi trường giao nhiệm vụ cho Chi cục Chăn nuôi, Thủy sản và Thú y triển khai thực hiện với mục đích tuyên truyền tới cộng đồng, góp phần nâng cao ý thức người dân trong khai thác nguồn lợi thủy sản, tránh tình trạng đánh bắt thủy sản tận diệt. Cùng với bảo vệ nguồn lợi thủy sản, ngành Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội triển khai nhiều giải pháp thúc đẩy phát triển lĩnh vực thủy sản của TP.
Tiêu biểu như tích cực đưa giống mới, công nghệ mới vào nuôi trồng, quản lý tốt môi trường nuôi, phòng chống dịch bệnh bằng chế phẩm sinh học; khuyến khích hộ nuôi đầu tư lớn, áp dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật, tạo hiệu quả kinh tế cao.
Tại các xã phía Nam Hà Nội như: Ứng Thiên, Ứng Hòa có diện tích nuôi trồng thuỷ sản (NTTS) lớn với hơn 3.000ha, thời gian qua, các xã này đã tập trung nâng cao năng suất, chất lượng các vùng thủy sản bằng cách mở rộng vùng NTTS ứng dụng công nghệ cao, công nghệ số với những mô hình đang mang lại hiệu quả kinh tế cao.
Đặc biệt, một số hộ dân ở xã Ứng Hòa đã ứng dụng công nghệ số để phát triển mô hình nuôi thủy sản thâm canh, giúp dễ dàng nắm bắt hoạt động của ao nuôi thông qua hệ thống camera, từ đó đưa ra biện pháp xử lý kịp thời, quản lý tốt lượng ô xy trong ao, máy bắn thức ăn thông qua ứng dụng điều khiển tự động từ xa được cài đặt trên điện thoại, qua đó tránh được lãng phí vật tư, giúp thủy sản sinh trưởng, phát triển thuận lợi.
Theo thống kê của Sở Nông nghiệp và Môi trường, tính chung 6 tháng đầu năm 2025, sản lượng thủy sản nuôi trồng đạt 60.500 tấn, tăng 3,9% so với cùng kỳ năm 2024. Có 77 ha được chuyển đổi từ đất cấy lúa sang đất nuôi trồng thủy sản; Sản lượng thủy sản khai thác 661 tấn, giảm 0,5%.
Toàn TP hiện có hơn 16.470 hộ nuôi trồng thủy sản với tổng diện tích 24.700ha. Trong đó có 69 cơ sở áp dụng nuôi trồng thủy sản VietGAP với 510ha; 12.920 cơ sở ký cam kết an toàn thực phẩm…
Bên cạnh đó, hiện Hà Nội cũng có 5 cơ sở sản xuất, ương dưỡng giống thủy sản được cấp giấy chứng nhận đủ điều kiện sản xuất, ươm dưỡng giống thuỷ sản. Số hộ nuôi trồng thủy sản lồng bè là 103; có 1 cơ sở được cấp Giấy xác nhận đăng ký nuôi trồng thuỷ sản lồng bè, đối tượng nuôi là các loài có giá trị kinh tế cao như: Cá trắm cỏ, cá chép, cá diêu hồng… ; có 22 hợp tác xã thuỷ sản với tổng số 967 thành viên. Có 72 cơ sở sản xuất, buôn bán thức ăn thuỷ sản, sản phẩm xử lý môi trường nuôi trồng thuỷ sản.
Ngoài ra, trên địa bàn TP còn có hàng trăm hộ đầu tư NTTS ứng dụng công nghệ cao, theo tiêu chuẩn VietGAP, không sử dụng kháng sinh, doanh thu đạt từ hàng trăm triệu đến hàng tỷ đồng/hộ/năm. Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội thông tin, để NTTS của Hà Nội phát triển bền vững, cùng với đẩy mạnh bảo vệ, phát triển nguồn lợi thủy sản, ngành Nông nghiệp và Môi trường Thủ đô tăng cường đầu tư cơ sở hạ tầng đồng bộ cho các vùng nuôi trồng tập trung;
Đồng thời xây dựng các chuỗi liên kết tiêu thụ sản phẩm thủy sản; tiếp tục khuyến khích nông dân đưa tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất để nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm, tiến tới xây dựng thương hiệu sản phẩm thủy sản Hà Nội.
Phát triển NTTS theo hướng nâng cao giá trị gia tăng đang mở ra nhiều cơ hội cho nông nghiệp Hà Nội. Không chỉ dừng lại ở việc cung cấp nguồn thực phẩm tươi ngon, an toàn, ngành thủy sản còn góp phần quan trọng trong việc tạo sinh kế, nâng cao thu nhập và ổn định đời sống cho hàng vạn hộ nông dân.
Khi sản xuất gắn với ứng dụng khoa học kỹ thuật, đảm bảo vệ sinh môi trường và liên kết tiêu thụ bền vững, thủy sản Hà Nội có điều kiện khẳng định thương hiệu trên thị trường, tạo sức cạnh tranh lớn hơn. Đồng thời, sự phát triển này cũng giúp khai thác hợp lý tiềm năng diện tích mặt nước, biến những vùng đất khó canh tác thành khu vực mang lại giá trị kinh tế cao.
Trong bối cảnh Hà Nội đang hướng tới xây dựng nền nông nghiệp sinh thái, hiện đại và hội nhập, NTTS sẽ tiếp tục giữ vai trò là một ngành hàng chủ lực, vừa đóng góp cho an ninh lương thực, vừa nâng tầm nông nghiệp Thủ đô. Đây chính là hướng đi chiến lược để Hà Nội phát triển nông nghiệp bền vững, gắn kết giữa tăng trưởng kinh tế với bảo vệ môi trường và nâng cao đời sống người dân.
Quỳnh Thư (Thiên Nhiên & Môi Trường)
